PR and Marketing: Phân biệt ĐÚNG để triển khai ĐÚNG và hiệu quả nhất

PR and Marketing vốn dĩ là hai lĩnh vực đóng vai trò không thể thiếu trong việc xây dựng và phát triển thương hiệu doanh nghiệp. Tuy nhiên, sự khác nhau giữa PR và Marketing đôi khi dễ gây nhầm lẫn, đặc biệt với những ai lần đầu tiếp cận. Vậy điều gì tạo nên sự khác biệt giữa chúng? Vai trò, cách thức hoạt động cùng mục tiêu ra sao? Cùng SIÊU TỐC Marketing tìm hiểu chi tiết trong bài viết này để hiểu rõ mối quan hệ mật thiết giữa PR & Marketing, qua đó vận dụng hiệu quả trong chiến lược truyền thông của bạn.

1. VÌ SAO CẦN HIỂU RÕ PR AND MARKETING

Hiểu rõ PR (Public Relations) và Marketing không chỉ đơn thuần giúp doanh nghiệp có chiến lược truyền thông hiệu quả mà còn mang lại giá trị bền vững lâu dài. Hiểu sai hoặc không phân biệt đúng hai lĩnh vực này có thể dẫn đến chiến lược truyền thông promotion thiếu nhất quán, mất định hướng và gây lãng phí nguồn lực.

1.1. Tránh bỏ sót nhiệm vụ

PR và Marketing thường bị hiểu nhầm là giống nhau, dẫn đến việc chồng chéo hoặc bỏ sót nhiệm vụ. Việc hiểu rõ PR khác với Marketing ở trọng tâm dài hạn (PR) và ngắn hạn (Marketing) giúp doanh nghiệp phân bổ nguồn lực hợp lý hơn thay vì tập trung sai trọng tâm. Bên cạnh đó, PR còn giúp xử lý khủng hoảng truyền thông hiệu quả trong khi Marketing đảm bảo doanh thu và khách hàng ngay cả trong những thời điểm khó khăn. Một thương hiệu bền vững là sự cân bằng giữa uy tín thương hiệu (PR) và khả năng duy trì doanh số (Marketing). Hiểu rõ sự liên kết giữa PR và Marketing là chìa khóa để doanh nghiệp giữ vững thương hiệu ngay cả trong những tình huống phức tạp nhất.

1.2. Tối ưu chiến lược thương hiệu

Marketing và PR đều tiếp cận đến các nhóm đối tượng khác nhau: PR phục vụ công chúng và truyền thông, trong khi Marketing hướng đến khách hàng đích. Hiểu rõ hai lĩnh vực giúp doanh nghiệp đảm bảo thông điệp rõ ràng và nhất quán, tránh mâu thuẫn giữa các kênh truyền thông. Bên cạnh đó, phân biệt rõ PR và Marketing sẽ giúp doanh nghiệp phân bổ ngân sách đúng chỗ, ưu tiên các hoạt động có ROI cao nhất. Kết quả là doanh nghiệp vừa có thể đạt mục tiêu ngắn hạn (Marketing), vừa đảm bảo niềm tin lâu dài (PR).

1.3. Tăng hiệu quả truyền thông

Marketing nhắm đến khách hàng tiềm năng, sử dụng các hoạt động như quảng cáo, khuyến mãi và tiếp thị nội dung để thúc đẩy ý định mua hàng. PR nhắm đến việc xây dựng mối quan hệ với công chúng, báo chí và các đối tác, để tạo uy tín và thiện cảm. Việc hiểu rõ hai lĩnh vực này giúp doanh nghiệp lựa chọn đúng chiến lược truyền thông cho từng đối tượng cụ thể, tránh dàn trải hoặc gây lãng phí nguồn lực.

Bên cạnh đó, PR tạo ra nội dung mang tính giáo dục hoặc nâng cao nhận thức về thương hiệu mà không đặt nặng doanh số tức thời. Điều này hoàn toàn bổ sung cho Marketing, vốn tập trung nhiều hơn vào khuyến khích hành động mua sắm. Khi hai lĩnh vực này phối hợp, thông điệp sẽ trở nên liền mạch và đáng tin cậy hơn, giúp giữ chân khách hàng tốt hơn. Một chiến dịch tốt cần có thông điệp nhất quán trên tất cả các kênh truyền thông. Hiểu được vai trò của PR và Marketing giúp doanh nghiệp hài hòa và thống nhất thông điệp giữa các kênh có mục tiêu khác biệt.

1.4. Tăng khả năng thành công của chiến dịch

Hiểu rõ PR và Marketing không chỉ giúp doanh nghiệp tổ chức các chiến dịch hiệu quả hơn mà còn gia tăng tỷ lệ thành công nhờ sự phối hợp mượt mà giữa hai lĩnh vực. PR tập trung xây dựng uy tín thương hiệu và niềm tin từ công chúng, trong khi Marketing hướng vào việc chuyển đổi và tăng doanh thu. Hiểu rõ sự khác biệt này giúp doanh nghiệp đặt ra các mục tiêu rõ ràng và cụ thể cho từng chiến dịch thay vì dàn trải nguồn lực. Bên cạnh đó, PR cũng tạo nền tảng nhận thức, hỗ trợ marketing trong giai đoạn bán hàng nhờ xây dựng mối quan hệ công chúng và truyền thông trong khi Marketing tận dụng các nền tảng PR xây dựng để tiếp cận trực tiếp khách hàng mục tiêu.

2. PHÂN BIỆT KHÁI NIỆM PR & MARKETING

PR (Public Relations) và Marketing là hai lĩnh vực quan trọng trong IMC, góp phần không nhỏ vào việc phát triển thương hiệu và thúc đẩy doanh số. Tuy nhiên, để sử dụng chúng một cách hiệu quả, cần phải hiểu rõ sự khác biệt giữa hai khái niệm này.

2.1. Theo mục tiêu

Một trong những cách quan trọng nhất để phân biệt PR (Public Relations) và Marketing là xem xét mục tiêu chính mà mỗi lĩnh vực hướng đến. Mặc dù cùng phục vụ lợi ích của doanh nghiệp hoặc thương hiệu, PR và Marketing đặt ra các mục tiêu khác nhau, từ đó dẫn đến sự khác biệt trong cách thực thi và đo lường hiệu quả.

PR tập trung vào việc tạo dựng và duy trì hình ảnh tích cực của một tổ chức, doanh nghiệp hoặc thương hiệu trước công chúng và các bên liên quan. Điều đó có nghĩa rằng PR không dựa vào doanh thu tức thời mà hướng đến các giá trị dài hạn.

• Tăng cường niềm tin từ cộng đồng: PR quảng cáo giúp thương hiệu trở thành một cái tên quen thuộc và đáng tin cậy trong tâm trí công chúng, đối tác hoặc khách hàng.
• Tạo dựng mối quan hệ vững chắc với các bên liên quan: PR đặt nặng mối quan hệ với báo chí, chính quyền, nhà đầu tư và cả nội bộ công ty. Những đối tượng này có thể không phải là khách hàng trực tiếp, nhưng việc duy trì quan hệ tốt đẹp sẽ bảo vệ và phát triển thương hiệu.
• Quản lý khủng hoảng: Một trong các mục tiêu thiết yếu của PR hay PR nội bộ là giải quyết và kiểm soát những tình huống tiêu cực có thể ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu.
• Mục tiêu vô hình và lâu dài: PR không đặt nặng các con số hữu hình như doanh thu mà tập trung vào các yếu tố không thể đo lường ngay lập tức, như lòng tin, thiện cảm và thiện chí từ công chúng.

Marketing tập trung vào các chiến lược để thúc đẩy hành động mua sắm của khách hàng, phục vụ mục tiêu doanh thu và tăng trưởng tài chính tức thời cho doanh nghiệp.

• Mục tiêu hướng kết quả: Marketing chủ yếu hướng đến việc biến khách hàng tiềm năng thành khách hàng thực tế thông qua các chiến dịch quảng cáo và truyền thông.
• Tiếp cận khách hàng mục tiêu: Marketing nghiên cứu kỹ nhu cầu và mong muốn của khách hàng để cung cấp các giải pháp phù hợp. Các chiến dịch thường được cá nhân hóa để đạt hiệu quả tối đa, nhắm trực tiếp đến nhóm khách hàng tiềm năng.
• Tăng nhận diện thương hiệu: Marketing giúp thương hiệu trở nên nổi bật thông qua các hoạt động quảng bá sản phẩm/dịch vụ trên nhiều kênh như Social Media, TV Ads, Google Ads,... Đặc biệt, mục tiêu là để khách hàng nhớ đến thương hiệu tại thời điểm cần đưa ra quyết định mua sắm.
• Chỉ số đo lường cụ thể: Mọi chiến dịch marketing đều gắn liền với các chỉ số hiệu quả rõ ràng, chẳng hạn như Doanh thu (Revenue) tăng bao nhiêu, ROI (Return on Investment) - lợi tức đầu tư vào chiến dịch ra sao hay tỷ lệ chuyển đổi (Conversion Rate) - có bao nhiêu khách hàng hoàn tất giao dịch sau khi tiếp cận quảng cáo.

2.2. Theo phạm vi hoạt động

Một yếu tố quan trọng khác giúp phân biệt PR (Public Relations) và Marketing là phạm vi hoạt động. Trong khi cả hai lĩnh vực đều tập trung vào việc phát triển thương hiệu, cách thức và phạm vi triển khai của chúng lại khác biệt rõ ràng.

PR hướng vào việc xây dựng và duy trì mối quan hệ tốt đẹp giữa thương hiệu với công chúng, báo chí và các bên liên quan. Điều này không giới hạn ở một ngành hoặc đối tượng cụ thể mà mở rộng ra toàn bộ cộng đồng.

• Mối quan hệ truyền thông (Media Relations): PR dùng các kênh như bài viết báo chí, phỏng vấn hoặc sự kiện để xây dựng niềm tin và uy tín với công chúng thông qua báo chí.
• Hoạt động cộng đồng (Community Relations): PR tổ chức các hoạt động CSR (trách nhiệm xã hội doanh nghiệp) nhằm xây dựng mối quan hệ bền chặt với cộng đồng.
• Xử lý khủng hoảng (Crisis Management): Khi gặp khủng hoảng truyền thông, PR tập trung vào việc kiểm soát và khôi phục hình ảnh thương hiệu.

Marketing hoạt động với phạm vi hẹp hơn, tập trung chủ yếu vào khách hàng mục tiêu và thị trường tiêu thụ sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp.

• Quảng bá sản phẩm và dịch vụ: Marketing nhắm đến việc tiếp cận một đối tượng khách hàng cụ thể qua các công cụ như quảng cáo trực tuyến (Google Ads, Facebook Ads), email marketing và các chiến lược đa kênh khác.
• Kích thích chuyển đổi: Marketing triển khai các chương trình thúc đẩy hành động mua sắm, như voucher giảm giá, khuyến mãi 1 tặng 1.
• Tăng nhận diện thương hiệu: Bằng cách chia sẻ thông điệp qua các nền tảng cụ thể như mạng xã hội, website hoặc ứng dụng di động, Marketing hướng tới nâng cao nhận thức và ý định mua hàng từ khách hàng.

2.3. Theo đối tượng tác động

Một trong những khác biệt rõ ràng giữa PR (Public Relations) và Marketing chính là đối tượng tác động mà hai lĩnh vực này hướng đến. Hiểu rõ sự khác biệt này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chiến lược truyền thông, đồng thời triển khai các chiến dịch tiếp thị hiệu quả hơn.

PR nhắm đến việc xây dựng mối quan hệ và truyền tải hình ảnh tích cực của thương hiệu đến các đối tượng sau:

• Công chúng: PR mang thông điệp của thương hiệu đến với các nhóm người quan tâm, bao gồm xã hội, cộng đồng và các nhóm lợi ích lớn. Những hoạt động PR như tổ chức sự kiện cộng đồng, trách nhiệm xã hội (CSR) giúp nâng cao vị thế của thương hiệu.
• Truyền thông và báo chí: PR tập trung xây dựng quan hệ với các nhà báo, cơ quan truyền thông, nhằm đảm bảo thương hiệu được xuất hiện tích cực và đúng cách.
• Đối tác và nhà đầu tư: PR đảm bảo thông tin minh bạch và tích cực về doanh nghiệp, khiến đối tác và nhà đầu tư tin tưởng vào sự phát triển lâu dài mà thương hiệu mang lại.

Marketing nhắm đến một đối tượng cụ thể hơn, chủ yếu tập trung vào khách hàng hiện tại và khách hàng tiềm năng.

• Khách hàng mục tiêu: Mục tiêu của Marketing là tiếp cận đúng nhóm khách hàng mà doanh nghiệp muốn phục vụ. Điều này được thực hiện thông qua các chiến lược như quảng cáo, tiếp thị nội dung (content marketing), SEO và mạng xã hội.
• Hành vi tiêu dùng: Marketing triển khai những chiến lược dựa trên nghiên cứu hành vi và nhu cầu tiêu dùng của khách hàng, nhằm thu hút sự chú ý và thúc đẩy hành động mua hàng.

2.4. Theo cách đo lường hiệu quả

PR (Public Relations) và Marketing không chỉ khác nhau ở mục tiêu, phạm vi hoạt động và đối tượng tác động, mà còn ở cách đo lường hiệu quả. Trong khi Marketing sử dụng các chỉ số cụ thể về doanh thu, chuyển đổi và ROI (Return on Investment), PR tập trung vào các yếu tố phi tài chính như uy tín thương hiệu, mức độ yêu thích từ cộng đồng và quan hệ với báo chí. 

PR không tập trung vào con số doanh số trực tiếp mà chú trọng đến các chỉ số "vô hình" phản ánh mức độ tín nhiệm và thiện cảm từ công chúng.

• Lượt đề cập trên truyền thông (Media Mentions): Kiểm tra xem thương hiệu đã được nhắc đến bao nhiêu lần trong các bài báo, phỏng vấn hoặc truyền thông xã hội.
• Mức độ cảm nhận tích cực (Sentiment Analysis): Đánh giá cảm giác tích cực, tiêu cực hay trung lập của công chúng khi nói về thương hiệu.
• Số lượng và chất lượng quan hệ công chúng (Press and Community Relations): Số lượng quan hệ đối tác với báo chí, các bài viết đồng hành bởi phóng viên uy tín, tham gia các sự kiện quan trọng.
• Sự tăng trưởng trong nhận thức thương hiệu (Brand Awareness Growth): Kiểm tra xem công chúng có nhận thức mạnh mẽ và tích cực hơn về thương hiệu sau chiến dịch PR không.

Ngược lại với PR, Marketing tập trung vào các cột mốc đo lường tài chính và hành vi cụ thể của khách hàng để đánh giá hiệu quả.

• Doanh số bán hàng: Một chiến dịch Marketing hiệu quả sẽ mang lại doanh số trực tiếp từ các kênh được triển khai (thương mại điện tử, cửa hàng trực tiếp, v.v.).
• Tỷ lệ chuyển đổi (Conversion Rate): Tính toán số lượng người thực hiện hành động mong muốn (như mua hàng, đăng ký dịch vụ) chia cho số lượng người được tiếp cận.
• Lợi tức đầu tư (Return on Investment – ROI): Đo lường lợi ích thu được từ chiến dịch Marketing so với chi phí đã bỏ ra để triển khai chiến dịch. Công thức:
• Lượt truy cập website và tương tác: Kiểm tra lưu lượng truy cập website từ các chiến dịch quảng cáo hoặc bài viết SEO. Số liệu này cho thấy chiến dịch tiếp cận và thúc đẩy hành động ra sao.

3. MỐI QUAN HỆ GIỮA PR AND MARKETING

Tuy PR (Public Relations) và Marketing có những khác biệt rõ rệt về mục tiêu, phạm vi và đối tượng tác động, hai lĩnh vực chiêu thị này lại có mối quan hệ mật thiết và thường xuyên bổ trợ lẫn nhau trong các chiến dịch truyền thông của doanh nghiệp. 

3.1. PR và Marketing: Hai mắt xích không thể tách rời

PR (Quan hệ công chúng) và Marketing là hai lĩnh vực với mục tiêu và cách tiếp cận riêng biệt, nhưng chúng không tồn tại hoàn toàn độc lập. Ngược lại, khi được liên kết và phối hợp đúng cách, PR và Marketing trở thành hai mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị truyền thông tổng thể của doanh nghiệp. PR giúp xây dựng hình ảnh tích cực, tạo niềm tin lâu dài với công chúng và đối tác. Niềm tin mà PR thiết lập làm nền tảng mạnh mẽ để Marketing triển khai các chiến dịch quảng bá nhằm đạt mục tiêu doanh số hoặc lượt chuyển đổi.

Một chiến dịch PR thành công có thể tạo ra sự quan tâm từ cộng đồng, báo chí và truyền thông xã hội. Marketing sau đó sử dụng sự chú ý này để triển khai các hoạt động cụ thể như quảng bá sản phẩm hoặc thúc đẩy bán hàng. Trong trường hợp khủng hoảng truyền thông, PR là người đứng tuyến đầu để bảo vệ hình ảnh thương hiệu. Nhờ đó, Marketing không bị gián đoạn hoặc ảnh hưởng tiêu cực từ các sự cố không mong muốn.

3.2. PR là nền tảng, Marketing là công cụ thực thi

PR (Public Relations) là bước khởi đầu quan trọng để xây dựng và định vị một thương hiệu mạnh mẽ trong tâm trí công chúng. Thông qua các hoạt động như tổ chức sự kiện, phát hành thông cáo báo chí hoặc thực hiện trách nhiệm xã hội (CSR), PR tạo ra:

• Uy tín và lòng tin lâu dài: Công chúng thường bị thuyết phục bởi các hoạt động mang tính xây dựng hình ảnh hơn là chiến lược bán hàng trực tiếp. PR chính là cầu nối để tạo dựng niềm tin ấy.
• Quan hệ bền vững với các bên liên quan: PR tập trung vào việc duy trì mối quan hệ lâu dài với báo chí, nhân viên nội bộ và cộng đồng, đảm bảo rằng thương hiệu luôn được nhìn nhận theo cách tích cực nhất ngay cả trong thời điểm khó khăn.

Marketing tận dụng sự tin tưởng và uy tín do PR tạo ra để thực hiện các hoạt động quảng bá mang lại doanh thu cho doanh nghiệp. PR mạnh mẽ chính là yếu tố làm cho các chiến dịch Marketing trở nên hiệu quả hơn.

• Thúc đẩy hành động của khách hàng: Khi khách hàng đã có thiện cảm với thương hiệu nhờ PR, khả năng họ sẵn sàng tham gia các chiến dịch Marketing (như mua hàng hoặc tương tác) sẽ cao hơn.
• Lan tỏa thông điệp PR: Các chiến dịch quảng cáo marketing có thể sử dụng nội dung và câu chuyện được PR tạo ra để lan tỏa thông điệp mạnh mẽ hơn.

PR và Marketing dù khác biệt nhưng hỗ trợ nhau để mang lại kết quả tối ưu nhất, niềm tin là yếu tố thúc đẩy lâu dài, còn marketing là công cụ chuyển đổi niềm tin đó thành hành động mua hàng hoặc sử dụng dịch vụ. Ngoài ra, Khi khủng hoảng truyền thông xảy ra, PR đóng vai trò giải quyết và ngăn chặn thiệt hại. Marketing có thể dựa vào đó để khôi phục niềm tin của khách hàng qua các nội dung phù hợp.

3.3. Sự tương hỗ giữa hai lĩnh vực

PR (Public Relations) và Marketing mang những nhiệm vụ và phạm vi hoạt động khác nhau. Trong khi Marketing tập trung vào doanh số và chuyển đổi hành vi khách hàng, PR hướng tới xây dựng niềm tin và uy tín cho thương hiệu. Mặc dù vậy, hai lĩnh vực này không chỉ bổ sung cho nhau mà còn có mối quan hệ tương hỗ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững hơn.

Trước khi Marketing có thể triển khai chiến dịch quảng bá sản phẩm, PR khởi động bằng cách gợi mở sự chú ý và lan truyền thông tin về sản phẩm mới đến các đối tượng truyền thông. Ngoài ra, PR đóng vai trò bảo vệ hình ảnh thương hiệu khi xảy ra các khủng hoảng, từ đó đảm bảo các chiến dịch Marketing không bị ảnh hưởng bởi thông tin tiêu cực. Quan hệ PR - Marketing là tương hỗ và không thể tách rời. PR tạo nền tảng niềm tin và uy tín, trong khi Marketing lan tỏa và tối ưu hóa kết quả. Khi hai lĩnh vực phối hợp chặt chẽ, doanh nghiệp không chỉ phát triển bền vững về mặt hình ảnh mà còn gia tăng doanh số hiệu quả, đồng thời củng cố chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

3.4. Tăng tác động toàn diện khi phối hợp

Sự phối hợp chặt chẽ giữa PR (Public Relations) và Marketing giúp tăng cường hiệu quả tối đa cho các chiến dịch truyền thông và tiếp thị, đồng thời đảm bảo doanh nghiệp đạt được cả mục tiêu ngắn hạn lẫn dài hạn. Việc "hợp lực" giữa hai lĩnh vực này không chỉ tăng cường tác động trên thị trường mà còn đem lại lợi ích tổng thể cho thương hiệu.

Khi PR và Marketing kết hợp, thông điệp của thương hiệu sẽ trở nên nhất quán trên mọi kênh truyền thông, từ các bài báo, sự kiện (PR) đến quảng cáo, email marketing (Marketing). Điều này giúp thương hiệu được nhận diện và ghi nhớ mạnh mẽ hơn.

• PR đảm bảo cốt lõi thông điệp: PR đặt nền tảng bằng việc truyền tải các giá trị cốt lõi của thương hiệu (ví dụ: Tầm nhìn, sứ mệnh thương hiệu).
• Marketing triển khai rộng rãi: Dựa trên giá trị này, Marketing mở rộng thông điệp đến từng đối tượng khách hàng cụ thể thông qua các chiến dịch quảng cáo hấp dẫn.

Sự phối hợp giữa PR và Marketing giúp giảm sự lãng phí trong nguồn lực và nâng cao hiệu quả từng chiến dịch.

• PR tận dụng Earned Media: PR sử dụng các kênh miễn phí như quan hệ báo chí hoặc truyền thông xã hội để đưa thông điệp của thương hiệu đến công chúng một cách tự nhiên. Điều này bổ trợ cho Marketing để giảm thiểu chi phí quảng cáo trả phí (Paid Media).
• Marketing khuếch đại phạm vi: Các nội dung PR được Marketing "khuếch đại" thông qua quảng cáo và các chiến dịch tiếp thị, từ đó tăng phạm vi tiếp cận đến nhóm đối tượng khách hàng rộng hơn.

Sự phối hợp giữa PR và Marketing tạo ra tác động toàn diện, giúp thương hiệu đạt hiệu quả vượt trội ở cả các mục tiêu ngắn hạn (doanh số) lẫn dài hạn (uy tín thương hiệu). Nếu PR giống như một người bảo vệ hình ảnh doanh nghiệp, thì Marketing chính là người thúc đẩy thương hiệu tiến xa hơn để chiếm lĩnh thị phần.

4. VÍ DỤ VỀ SỰ KHÁC NHAU GIỮA PR VÀ MARKETING

Dưới đây là bảng ví dụ cụ thể về sự khác nhau giữa PR và Marketing, minh họa từ chiến dịch thực tế của thương hiệu Coca-Cola:

KẾT LUẬN

PR and Marketing là hai lĩnh vực đồng hành không thể tách rời trong chiến lược truyền thông của một doanh nghiệp. Mỗi lĩnh vực mang một mục tiêu và cách tiếp cận khác nhau tuy nhiên cả hai tạo nên một chiến lược toàn diện nếu được phối hợp hiệu quả. Hiểu rõ sự khác nhau và tầm quan trọng của PR và Marketing không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững mà còn tối ưu hóa hiệu quả các chiến dịch truyền thông. Hãy tận dụng sự bổ trợ giữa PR và Marketing để xây dựng thương hiệu mạnh mẽ và chinh phục khách hàng hiệu quả hơn.