Những sai lầm khi phân đoạn thị trường phổ biến nhất mà các doanh nghiệp hay gặp phải

Phân đoạn thị trường là một trong những chiến lược cốt lõi giúp doanh nghiệp hiểu rõ khách hàng, tối ưu hóa sản phẩm và nâng cao hiệu quả tiếp thị. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng áp dụng đúng cách. Những sai lầm khi phân đoạn thị trường sẽ có thể khiến doanh nghiệp lãng phí hàng triệu đô la, đánh mất khách hàng tiềm năng hoặc thậm chí bị loại khỏi thị trường. Lịch sử kinh doanh đã chứng kiến những thất bại đau đớn của các thương hiệu lớn như Pepsi hay Nokia - những cái tên từng thống lĩnh thị trường nhưng cũng có thể sa lầy vì chiến lược phân khúc sai lầm. Vậy những sai lầm phổ biến khi phân đoạn thị trường là gì? Doanh nghiệp có thể rút ra bài học nào để tránh lặp lại thất bại? Hãy cùng SIÊU TỐC Marketing khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây!

1. Khái niệm về phân đoạn thị trường

Phân đoạn thị trường (Market Segmentation) là quá trình chia thị trường tổng thể thành các nhóm khách hàng nhỏ hơn có đặc điểm chung, giúp doanh nghiệp dễ dàng tạo ra sản phẩm, dịch vụ và chiến lược marketing phù hợp. Thay vì tiếp thị một sản phẩm chung cho tất cả mọi người, doanh nghiệp sẽ tập trung vào từng nhóm khách hàng cụ thể, đảm bảo thông điệp tiếp thị đánh trúng nhu cầu và mong muốn của họ.

Việc phân đoạn thị trường mang lại nhiều lợi ích to lớn cho doanh nghiệp, giúp họ không chỉ thu hút đúng khách hàng, mà còn gia tăng lợi nhuận và tối ưu nguồn lực marketing.

• Tăng hiệu quả chiến dịch marketing: Khi doanh nghiệp hiểu rõ khách hàng của mình, họ có thể tạo ra nội dung và thông điệp quảng cáo phù hợp, tăng tỷ lệ chuyển đổi.

• Cá nhân hóa sản phẩm & dịch vụ: Giúp doanh nghiệp tạo ra sản phẩm phù hợp với từng nhóm khách hàng, nâng cao trải nghiệm và sự hài lòng của họ.

• Tối ưu hóa chi phí tiếp thị: Thay vì quảng cáo tràn lan, phân đoạn thị trường giúp doanh nghiệp tập trung ngân sách vào những nhóm khách hàng có khả năng mua hàng cao nhất.

• Xây dựng lợi thế cạnh tranh: Những doanh nghiệp hiểu rõ thị trường mục tiêu của mình sẽ có chiến lược tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn, tạo sự khác biệt so với đối thủ.

Để hiểu sâu hơn cách doanh nghiệp chia nhóm khách hàng, có thể bắt đầu bằng việc tìm hiểu rõ customer segment là gì – khái niệm cốt lõi cho mọi chiến lược marketing hiệu quả.

2. Những sai lầm phổ biến khi phân đoạn thị trường

Phân đoạn thị trường giúp doanh nghiệp hiểu rõ khách hàng, tối ưu hóa chiến lược tiếp thị và gia tăng doanh thu. Tuy nhiên, nếu không thực hiện đúng, doanh nghiệp có thể lãng phí ngân sách marketing, nhắm sai đối tượng khách hàng và thậm chí đánh mất thị phần.

2.1. Không nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng

Một trong những lỗi nghiêm trọng nhất khi phân đoạn thị trường là không tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi thực hiện. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các startup hoặc doanh nghiệp nhỏ, thường bỏ qua bước thu thập dữ liệu khách hàng mà chỉ dựa vào trực giác hoặc kinh nghiệm cá nhân để xác định phân khúc. Điều này có thể dẫn đến nhận diện sai đối tượng khách hàng, tạo ra sản phẩm không phù hợp với nhu cầu thực tế và khiến chiến dịch marketing kém hiệu quả. Một nghiên cứu kỹ lưỡng về thị trường không chỉ giúp xác định ai là khách hàng tiềm năng, mà còn cho thấy họ đang cần gì, mong đợi điều gì và có thói quen tiêu dùng ra sao. Nếu không có nghiên cứu thị trường đầy đủ, doanh nghiệp sẽ dễ dàng mắc sai lầm trong chiến lược sản phẩm, giá cả và quảng bá. Những hậu quả của việc không nghiên cứu thị trường có thể gây ra như: 

• Xây dựng chiến lược marketing không hiệu quả: Nếu doanh nghiệp không hiểu rõ khách hàng của mình, họ sẽ khó có thể xây dựng nội dung quảng cáo thu hút và tạo ra các chiến dịch tiếp thị hiệu quả.

• Sản phẩm không đáp ứng nhu cầu thị trường: Doanh nghiệp có thể đầu tư rất nhiều vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm, nhưng nếu nó không giải quyết được vấn đề thực tế của khách hàng, nó sẽ nhanh chóng thất bại.

• Lãng phí ngân sách và mất cơ hội cạnh tranh: Một chiến dịch quảng cáo tiếp cận sai khách hàng có thể khiến doanh nghiệp mất hàng triệu đô la mà không thu được bất kỳ giá trị nào.

2.2. Chỉ dựa vào nhân khẩu học 

Nhân khẩu học (Demographic segmentation) là một trong những cách phổ biến nhất để phân đoạn thị trường, dựa trên các yếu tố như độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp, thu nhập và trình độ học vấn. Tuy nhiên, chỉ dựa vào nhân khẩu học mà bỏ qua hành vi và tâm lý khách hàng là một sai lầm lớn. Hãy tưởng tượng một doanh nghiệp bán giày thể thao và chỉ nhắm đến nam giới từ 18-35 tuổi. Tuy nhiên, không phải tất cả nam giới trong độ tuổi này đều có nhu cầu mua giày thể thao, vì:

• Một số người thích giày sneaker thời trang hơn là giày thể thao chuyên dụng.

• Một số khác có thể không chơi thể thao và không quan tâm đến giày thể thao.

• Trong khi đó, phụ nữ cũng là một nhóm khách hàng lớn trong phân khúc giày thể thao, nhưng bị bỏ qua nếu chỉ dựa vào nhân khẩu học.

Hậu quả của việc phân đoạn thị trường chỉ dựa vào nhân khẩu học:

• Bỏ lỡ nhiều khách hàng tiềm năng: Một sản phẩm có thể hấp dẫn nhiều nhóm khách hàng khác nhau, không chỉ dựa trên độ tuổi hay giới tính.

• Thông điệp marketing không hiệu quả: Một quảng cáo sẽ không có tác động mạnh mẽ nếu không phù hợp với phong cách sống, sở thích và hành vi tiêu dùng của người dùng.

• Sản phẩm không phù hợp với nhu cầu thực tế: Nếu chỉ nhắm đến nhóm nhân khẩu học mà không xét đến hành vi, doanh nghiệp có thể tạo ra sản phẩm không ai thực sự cần.

2.3. Phân khúc quá rộng hoặc quá hẹp

Một trong những sai lầm phổ biến khi phân đoạn thị trường là chọn phạm vi phân khúc không hợp lý. Nhiều doanh nghiệp hoặc định nghĩa thị trường mục tiêu quá rộng (cố gắng tiếp cận tất cả khách hàng), hoặc chọn một phân khúc quá hẹp, làm mất đi cơ hội tăng trưởng.

Phân khúc quá rộng – Sai lầm của việc "ôm" tất cả khách hàng: Một số doanh nghiệp nghĩ rằng tiếp cận càng nhiều khách hàng càng tốt, nhưng trên thực tế điều này làm loãng thông điệp marketing và khiến doanh nghiệp không thể cá nhân hóa sản phẩm hoặc dịch vụ cho từng nhóm khách hàng cụ thể. Khi phân khúc quá rộng, doanh nghiệp có thể gặp các vấn đề sau:

• Thông điệp tiếp thị chung chung, không hấp dẫn từng nhóm khách hàng riêng biệt.

• Sản phẩm không được tùy chỉnh để đáp ứng nhu cầu đặc thù của từng phân khúc.

• Chi phí marketing lớn, nhưng hiệu quả thấp do không nhắm trúng khách hàng thực sự tiềm năng.

Phân khúc quá hẹp – Sai lầm khiến doanh nghiệp mất đi cơ hội tăng trưởng: Ngược lại, nếu doanh nghiệp chọn một phân khúc quá nhỏ, họ có thể bỏ lỡ một lượng lớn khách hàng tiềm năng, khiến thị trường bị giới hạn và không thể mở rộng quy mô kinh doanh. Khi phân khúc quá hẹp, doanh nghiệp có thể gặp các vấn đề sau:

• Doanh thu thấp do số lượng khách hàng quá ít.

• Khó mở rộng quy mô kinh doanh hoặc mở rộng sang thị trường mới.

• Tăng rủi ro kinh doanh nếu phân khúc bị thay đổi hoặc suy giảm theo thời gian.

2.4. Không cập nhật xu hướng thị trường & hành vi khách hàng

Thị trường và hành vi khách hàng không bao giờ đứng yên, chúng liên tục thay đổi theo công nghệ, xu hướng tiêu dùng, kinh tế và xã hội. Nếu doanh nghiệp không cập nhật kịp thời, họ có thể bị tụt hậu, mất thị phần và thậm chí phải đóng cửa. Những nguyên nhân chính dẫn đến sai lầm này như:

• Không theo dõi hành vi tiêu dùng mới: Khách hàng thay đổi thói quen mua sắm, nhưng doanh nghiệp vẫn áp dụng chiến lược cũ.

• Không cập nhật xu hướng công nghệ: Công nghệ mới xuất hiện, nhưng doanh nghiệp không tích hợp vào sản phẩm hoặc dịch vụ của mình.

• Bỏ qua dữ liệu khách hàng hiện tại: Không phân tích dữ liệu khách hàng để nhận ra sự thay đổi trong sở thích, nhu cầu và động cơ mua hàng.

2.5. Không xác định đúng thị trường mục tiêu

Một trong những yếu tố quan trọng nhất của phân đoạn thị trường là xác định đúng thị trường mục tiêu – tức là nhóm khách hàng có nhu cầu thực sự và sẵn sàng chi tiền cho sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp. Nếu chọn sai thị trường mục tiêu, doanh nghiệp sẽ tiếp cận khách hàng không có nhu cầu, lãng phí ngân sách marketing và giảm doanh thu. Những sai lầm phổ biến của doanh nghiệp thường là:

• Nhắm đến khách hàng không có nhu cầu thực sự: Đầu tư tiếp thị mạnh nhưng khách hàng không quan tâm.

• Chọn phân khúc không có khả năng chi trả: Khách hàng thích sản phẩm nhưng không đủ tài chính để mua.

• Nhầm lẫn giữa thị trường tiềm năng và thị trường thực tế: Dữ liệu nghiên cứu sai lệch dẫn đến nhận định sai về khách hàng.

2.6. Không kiểm tra và điều chỉnh chiến lược phân khúc

Một trong những sai lầm phổ biến nhất là doanh nghiệp chỉ phân đoạn thị trường một lần rồi không điều chỉnh theo thời gian. Trên thực tế, hành vi tiêu dùng, nhu cầu thị trường và xu hướng công nghệ liên tục thay đổi, nếu doanh nghiệp không cập nhật và điều chỉnh phân khúc, họ sẽ bị bỏ lại phía sau. Nguyên nhân chủ yếu đến từ:

• Tư duy bảo thủ như "Chúng ta đã làm đúng rồi, không cần thay đổi": Dẫn đến việc không đánh giá lại hiệu quả của phân khúc thị trường liên tục.

• Không theo dõi dữ liệu khách hàng liên tục dẫn đến không nhận ra sự thay đổi trong sở thích và nhu cầu.

• Thiếu sự linh hoạt trong chiến lược kinh doanh dẫn đến khi xu hướng mới xuất hiện, doanh nghiệp không kịp phản ứng.

3. Cách khắc phục sai lầm khi phân đoạn

Sau khi đã nhận diện những sai lầm phổ biến trong phân đoạn thị trường, doanh nghiệp cần có chiến lược khắc phục hiệu quả để tối ưu hóa phân khúc khách hàng, tăng hiệu quả marketing và cải thiện doanh thu. Việc điều chỉnh và cải thiện không chỉ giúp nhắm đúng khách hàng tiềm năng, mà còn tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trên thị trường.

3.1. Khảo sát thị trường kỹ lưỡng

Khảo sát thị trường kỹ lưỡng giúp doanh nghiệp thu thập thông tin thực tế về khách hàng, hành vi tiêu dùng, xu hướng mua sắm và độ lớn của phân khúc từ đó dự đoán xu hướng tiêu dùng và tối ưu hóa chiến lược marketing trong dài hạn.

• Doanh nghiệp cần biết mình đang muốn tìm hiểu điều gì – khách hàng cần gì, họ mua hàng ra sao, yếu tố nào ảnh hưởng đến quyết định mua sắm của họ.

• Doanh nghiệp có thể sử dụng mẫu báo cáo khảo sát thị trường online (Google Forms, Typeform, Facebook Polls), phỏng vấn khách hàng trực tiếp hoặc thu thập phản hồi từ mạng xã hội.

• Doanh nghiệp có thể sử dụng Google Trends, Facebook Audience Insights, Google Analytics để theo dõi xu hướng tìm kiếm, sở thích và hành vi người dùng.

• Tổng hợp và rút ra kết luận: Sau khi thu thập đủ dữ liệu, doanh nghiệp cần phân tích, so sánh và xác định phân khúc khách hàng tiềm năng nhất để tập trung vào.

3.2. Kết hợp nhiều tiêu chí phân khúc

Để tối ưu hóa chiến lược, doanh nghiệp cần kết hợp nhiều tiêu chí để có cái nhìn toàn diện hơn về khách hàng.

• Bắt đầu với nhân khẩu học: Xác định độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp, thu nhập, vị trí địa lý để có cái nhìn cơ bản về nhóm khách hàng.

• Thêm tiêu chí hành vi tiêu dùng: Tìm hiểu họ mua hàng trực tuyến hay trực tiếp, mức độ trung thành với thương hiệu, có hay so sánh giá cả trước khi mua không.

• Xác định tâm lý & phong cách sống: Xem xét sở thích, quan điểm cá nhân, giá trị mà khách hàng theo đuổi (ví dụ: họ thích sự tiện lợi hay thích trải nghiệm cao cấp?).

• Kết hợp dữ liệu và tạo chân dung khách hàng: Sau khi phân tích các tiêu chí trên, doanh nghiệp có thể vẽ ra bức tranh toàn diện về từng nhóm khách hàng và cá nhân hóa chiến lược tiếp thị.

3.3. Thường xuyên cập nhật xu hướng thị trường

Thị trường luôn thay đổi, hành vi khách hàng có thể biến động mạnh theo công nghệ, xu hướng xã hội, kinh tế và văn hóa. Một chiến lược phân khúc hiệu quả hôm nay có thể trở nên lỗi thời trong vài năm tới, nếu doanh nghiệp không liên tục cập nhật và điều chỉnh. Doanh nghiệp cần:

• Theo dõi báo cáo thị trường và xu hướng tiêu dùng: Doanh nghiệp có thể sử dụng Google Trends, báo cáo từ Nielsen, McKinsey, Statista để cập nhật các xu hướng mới.

• Lắng nghe phản hồi khách hàng: Theo dõi mạng xã hội, khảo sát trực tiếp, đánh giá sản phẩm để hiểu sự thay đổi trong nhu cầu và sở thích.

• Quan sát đối thủ cạnh tranh: Xem xét các thương hiệu lớn đang thay đổi chiến lược phân khúc như thế nào, từ đó rút ra bài học cho doanh nghiệp.

3.4. Thử nghiệm và đo lường liên tục

Doanh nghiệp có thể thử nghiệm nhiều cách tiếp cận khác nhau. Sử dụng A/B Testing để thử nghiệm các nhóm khách hàng khác nhau, chiến dịch marketing khác nhau để tìm ra cách hiệu quả nhất. Sau đó dùng Google Analytics, Facebook Ads, CRM để theo dõi tỷ lệ chuyển đổi, chi phí trên mỗi lượt mua, mức độ tương tác của khách hàng. Nếu một phân khúc khách hàng không mang lại kết quả như mong đợi, cần xem xét khách hàng phản hồi ra sao, họ có gặp khó khăn gì khi tiếp cận sản phẩm không. Nếu dữ liệu cho thấy một nhóm khách hàng có tỷ lệ mua hàng cao hơn nhóm khác, doanh nghiệp có thể tập trung vào phân khúc hiệu quả nhất để tăng doanh thu.

4. Sai lầm khi phân đoạn thị trường trong thực tế

Không chỉ các doanh nghiệp nhỏ mà ngay cả những tập đoàn lớn với lịch sử lâu đời cũng có thể mắc sai lầm nghiêm trọng trong việc phân đoạn thị trường. Một quyết định sai lầm về định vị khách hàng, lựa chọn phân khúc hoặc không cập nhật xu hướng tiêu dùng có thể khiến doanh nghiệp mất hàng tỷ USD, thậm chí đánh mất vị thế trên thị trường.

4.1. Pepsi – Thất bại với 'Pepsi A.M'

Vào năm 1989, Pepsi quyết định ra mắt một dòng sản phẩm mới có tên Pepsi A.M., với tham vọng định hình lại thói quen uống nước ngọt vào buổi sáng. Họ tin rằng có một lượng lớn người tiêu dùng muốn thay thế cà phê bằng soda nhưng vẫn muốn có lượng caffeine đủ để giúp tỉnh táo.

Pepsi A.M. được quảng bá là một lựa chọn mới cho bữa sáng, với lượng caffeine cao hơn so với Pepsi thông thường nhưng vẫn giữ nguyên hương vị gốc. Tuy nhiên, chỉ sau một năm ra mắt, sản phẩm này đã bị khai tử, trở thành một trong những thất bại đáng chú ý nhất trong lịch sử của Pepsi.

Sai lầm 1: Nhắm sai nhu cầu thực sự của khách hàng

Pepsi giả định rằng có một lượng lớn khách hàng muốn tìm kiếm một sản phẩm thay thế cà phê vào buổi sáng. Tuy nhiên, họ không nghiên cứu kỹ hành vi tiêu dùng thực tế. Tuy nhiên đối với hầu hết mọi người, cà phê không chỉ là một loại đồ uống có caffeine, mà còn là một thói quen văn hóa ăn sâu vào đời sống. Cà phê có hương vị đặc trưng, tạo cảm giác thư giãn vào buổi sáng, trong khi soda có gas lại mang đến cảm giác giải khát mạnh mẽ hơn – điều mà khách hàng không mong muốn khi mới thức dậy. Khách hàng không cảm thấy cần thiết phải thay thế cà phê, vì vậy họ không có động lực để thử nghiệm một sản phẩm mới như Pepsi A.M.

Sai lầm 2: Nhóm khách hàng mục tiêu quá mơ hồ

Pepsi A.M. không có một nhóm khách hàng mục tiêu rõ ràng và cụ thể. Pepsi nhắm đến ai? Những người uống soda buổi sáng hay những người uống cà phê nhưng muốn thay đổi? Nếu nhắm vào người uống soda buổi sáng, thì nhóm này quá nhỏ để tạo ra một thị trường đủ lớn. Còn nếu nhắm vào người uống cà phê, thì họ lại không có lý do gì để từ bỏ cà phê để chuyển sang Pepsi. Pepsi A.M. bị mắc kẹt giữa hai nhóm khách hàng hoàn toàn khác nhau, không đủ hấp dẫn để khiến bất kỳ nhóm nào thực sự quan tâm.

Sai lầm 3: Không tạo ra điểm khác biệt thực sự

Một trong những lý do lớn khiến Pepsi A.M. thất bại là vì nó không có điểm khác biệt đáng kể so với Pepsi truyền thống. Pepsi A.M. có hàm lượng caffeine cao hơn một chút, nhưng hương vị gần như giống hệt Pepsi thường, điều này khiến người tiêu dùng không có lý do để chọn Pepsi A.M thay vì Pepsi thông thường. Nếu khách hàng muốn caffeine buổi sáng, họ đã có cà phê. Nếu họ muốn soda, họ đã có Pepsi bình thường. Pepsi A.M. không tạo ra đủ giá trị mới để thuyết phục khách hàng thay đổi thói quen.

Sai lầm 4: Không thử nghiệm sản phẩm trước khi ra mắt rộng rãi

Một sai lầm lớn khác của Pepsi là không thực hiện thử nghiệm thị trường (market testing) trước khi tung sản phẩm ra toàn quốc. Nếu họ chạy một chiến dịch thử nghiệm tại một số thành phố nhỏ, họ có thể nhanh chóng nhận ra rằng khách hàng không thực sự quan tâm đến Pepsi A.M. Điều này có thể giúp Pepsi tiết kiệm hàng triệu USD chi phí sản xuất và tiếp thị, đồng thời điều chỉnh chiến lược trước khi ra mắt toàn diện.

Pepsi A.M. là ví dụ về phân khúc khách hàng điển hình thất bại do phân đoạn thị trường không chính xác. Pepsi đã đánh giá sai nhu cầu của khách hàng, nhắm mục tiêu không rõ ràng và không tạo ra giá trị khác biệt thực sự. Bài học từ Pepsi A.M. nhắc nhở các doanh nghiệp rằng một sản phẩm mới chỉ thành công khi nó giải quyết được nhu cầu thực sự của khách hàng, và chiến lược phân đoạn thị trường cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, thử nghiệm trước khi triển khai rộng rãi.

4.2. Nokia – Không cập nhật phân khúc theo xu hướng thị trường

Nokia từng là hãng điện thoại di động lớn nhất thế giới, thống trị thị trường suốt nhiều năm với những dòng điện thoại như Nokia 3310, N-series và E-series. Tuy nhiên, chỉ trong vòng chưa đầy một thập kỷ, Nokia từ vị thế "ông vua điện thoại" trở thành kẻ thất bại, đánh mất thị trường vào tay Apple và Samsung. Một trong những nguyên nhân lớn nhất của sự sụp đổ này là Nokia không kịp cập nhật phân khúc thị trường theo xu hướng mới – đặc biệt là sự chuyển đổi từ điện thoại bàn phím sang smartphone cảm ứng.

Sai lầm 1: Không nhận ra sự thay đổi trong nhu cầu khách hàng

Vào những năm 2007-2010, hành vi tiêu dùng của khách hàng trong ngành di động đã thay đổi mạnh mẽ, người dùng không còn chỉ muốn một chiếc điện thoại để gọi và nhắn tin mà họ muốn một thiết bị có thể lướt web, giải trí, chụp ảnh chất lượng cao và sử dụng ứng dụng tiện ích. Apple ra mắt iPhone (2007), mang đến một trải nghiệm hoàn toàn mới với màn hình cảm ứng. Samsung và các hãng Android nhanh chóng cập nhật theo xu hướng smartphone, mang đến các dòng điện thoại với màn hình cảm ứng lớn, hiệu suất mạnh mẽ và giá cả đa dạng. Tuy nhiên, Nokia lại chậm chạp trong việc nhận ra sự thay đổi này, vẫn tiếp tục tập trung vào các dòng điện thoại bàn phím vật lý trong khi nhu cầu thị trường đang dịch chuyển sang smartphone cảm ứng.

Sai lầm 2: Bám vào phân khúc cũ và bỏ lỡ phân khúc smartphone cao cấp

Nokia vẫn cố gắng giữ chân nhóm khách hàng trung thành với điện thoại bàn phím nhưng lại bỏ lỡ một phân khúc đang phát triển mạnh mẽ: smartphone cao cấp. Khi Apple ra mắt iPhone, thị trường smartphone chưa lớn nhưng đang phát triển nhanh chóng. Trong khi Appletập trung vào phân khúc cao cấp và Samsung nhanh chóng mở rộng với nhiều dòng smartphone từ tầm trung đến cao cấp, Nokia vẫn chỉ loay hoay với các dòng điện thoại bàn phím truyền thống, khiến họ bị tụt lại phía sau.

Sai lầm 3: Lựa chọn sai hệ điều hành – Không đáp ứng được nhu cầu của phân khúc smartphone

Ngay cả khi nhận ra mình cần tham gia vào thị trường smartphone, Nokia đã chọn sai chiến lược phân khúc sản phẩm bằng cách bỏ qua Android và hợp tác với Microsoft để sử dụng hệ điều hành Windows Phone. Khi thị trường smartphone đã chia làm hai phe chính: iOS (Apple) và Android (Google), Nokia lại quyết định đi theo một con đường khác với Windows Phone. Windows Phone có giao diện khác biệt nhưng không có nhiều ứng dụng, trong khi kho ứng dụng của iOS và Android ngày càng phát triển mạnh mẽ. Khách hàng smartphone cần một hệ điều hành mở, dễ sử dụng và có hệ sinh thái phong phú – điều mà Windows Phone không đáp ứng được. Vì vậy, mặc dù các mẫu Nokia Lumia có thiết kế đẹp và camera chất lượng cao, nhưng hệ điều hành kém hấp dẫn đã khiến Nokia thất bại trong việc chiếm lĩnh phân khúc smartphone.

Sai lầm 4: Không cập nhật chiến lược phân đoạn theo xu hướng công nghệ

Một lý do khác khiến Nokia thất bại là không theo kịp tốc độ đổi mới công nghệ. Trong khi Apple và Samsung liên tục cập nhật công nghệ mới, chip xử lý mạnh mẽ, màn hình tốt hơn, thì Nokia vẫn chậm chạp trong việc nâng cấp sản phẩm. Điện thoại Nokia vẫn sử dụng hệ điều hành lỗi thời, cấu hình yếu, trong khi smartphone của các đối thủ ngày càng mạnh mẽ. Khi nhận ra sai lầm và muốn thay đổi, Nokia đã quá muộn, thị phần đã bị Apple và Samsung chiếm hết.

Nokia là một bài học kinh điển về sai lầm trong phân đoạn thị trường. Họ đánh giá sai xu hướng tiêu dùng, bám vào phân khúc cũ quá lâu và không kịp thích ứng với thị trường smartphone. Khi Nokia nhận ra và muốn thay đổi, thì đã quá muộn, thị phần đã rơi vào tay Apple và Samsung. Bài học từ Nokia nhắc nhở các doanh nghiệp rằng việc phân đoạn thị trường không thể cố định mà cần thay đổi theo xu hướng. Nếu không cập nhật kịp thời, ngay cả tập đoàn lớn nhất cũng có thể sụp đổ.

KẾT LUẬN

Những sai lầm khi phân đoạn thị trường có thể xảy ra ở bất kỳ doanh nghiệp nào, từ các startup nhỏ đến những tập đoàn lớn. Khi xác định sai thị trường doanh nghiệp sẽ dễ dàng lãng phí nguồn lực, nhắm sai đối tượng và đánh mất lợi thế cạnh tranh. Từ những thất bại của Pepsi hay Nokia, có thể thấy rằng một chiến lược phân đoạn thị trường đúng đắn cần có sự linh hoạt, dựa trên dữ liệu thực tế và được điều chỉnh liên tục. Thay vì bám vào những giả định cũ, doanh nghiệp phải luôn theo dõi hành vi khách hàng, thử nghiệm thị trường và tối ưu chiến lược để đảm bảo rằng mình đang đi đúng hướng.